starożytność
Ajschylos „Oresteja” (sąd nad Orestesem – sąd boski nad matkobójcą)
Biblia „Nowy Testament” (sąd nad Jezusem – realizacja Bożego planu; konsekwencja wrogiej postawy żydów względem Jezusa; Sąd Ostateczny – apokalipsa)
Biblia „Stary Testament” (sąd Boży jako kara za popełnione grzechy; sądy Salomonowe – symbol sprawiedliwych wyroków)
Homer „Iliada” (sąd starożytny)
Parandowski Jan „Mitologia” (sądy Temidy – sprawiedliwe wymierzanie wyroków; sąd Parysa – przyczyna wybuchu wojny trojańskiej)

średniowiecze
Bédier Józef „Dzieje Tristana i Izoldy” (sąd nad Tristanem i Izoldą)

oświecenie
Wolter „Kandyd, czyli optymizm” (sąd nad Kandydem i Panglossem – absurdalność poczynań wielkiej inkwizycji; niewinne oskarżenie)

romantyzm
Byron George Gordon „Giaur” (sąd – zabójstwo Hassana przez Giaura jako konsekwencja zbrodni dokonanej na Leili)
Mickiewicz Adam „Ballady i romanse”
Mickiewicz Adam „Dziady” część III (sąd nad młodzieżą wileńską – fikcja, fałsz)
Mickiewicz Adam „Konrad Wallenrod” (sąd kapturowy – skazanie Konrada Wallenroda na śmierć za zdradę Zakonu)
Słowacki Juliusz „Balladyna” (sąd Balladyny – sąd nad samym sobą w wydawaniu wyroków)

pozytywizm
Prus Bolesław „Lalka” (sąd – proces sądowy baronowej Krzeszowskiej wytoczony o kradzież lalki; sąd – proces sądowy baronowej Krzeszowskiej wytoczony przeciw lokatorom własnej kamienicy)

Młoda Polska, modernizm
Kasprowicz Jan „Dies irae” (Sąd Ostateczny – Apokalipsa)
Reymont Władysław Stanisław „Chłopi” (sąd – proces o las)

dwudziestolecie międzywojenne
Kafka Franz „Proces” (sąd – zżycie każdego człowieka)

II wojna światowa
Moczarski Kazimierz „Rozmowy z katem” (sąd nad zbrodniarzem)